ಅವಕಾಶ ದೊರೆತಾಗೆಲ್ಲ ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದ ಭೈರಪ್ಪ!

ಬಸವರಾಜ ಹಿರೇಮಠ

ಧಾರವಾಡ:

ಧಾರವಾಡದ ಮಣ್ಣಿನ ಗುಣವೇ ಹಾಗಿದೆ ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯ, ಸಂಗೀತ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ದಿಗ್ಗಜರುಗಳೆಲ್ಲರೂ ಧಾರವಾಡದ ಭೇಟಿಯನ್ನು ಖುಷಿ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇದೀಗ ನಮ್ಮನ್ನು ಅಗಲಿರುವ ಖ್ಯಾತ ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಎಸ್‌.ಎಲ್‌. ಭೈರಪ್ಪನವರಿಗೂ ಧಾರವಾಡದ ಮೇಲೆ ಅಪಾರ ಪ್ರೀತಿ. ಅವಕಾಶ ದೊರೆತಾಗಿಲ್ಲ ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದವರು..!

ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಇರಲಿ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಭೆಗಳಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲಿ ತಮ್ಮ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಂದೇ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಹಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ. 2024ರ ಸೆ. 20 ಅವರ ಧಾರವಾಡದ ಕೊನೆ ಭೇಟಿ. ಎರಡ್ಮೂರು ದಿನ ವಿಶ್ರಾಂತಿಗಾಗಿ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ-ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿದ್ದ ಅವರು ಹಲವಾರು ಆತ್ಮೀಯರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದರು.

ಎನ್‌.ಪಿ. ಭಟ್‌ರ ಮನೆ:

ಎಸ್‌.ಎಲ್‌. ಭೈರಪ್ಪ ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲ ಪ್ರೊ. ವಿ. ಕೆ. ಗೋಕಾಕ್ ಅವರ ಅಳಿಯ ಎನ್.ಪಿ. ಭಟ್ ಅವರ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ತಂಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಭಟ್ ಅವರ ನಿಧನದ ನಂತರ, ಅವರು ಕಲ್ಯಾಣ್ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರೊ. ಜಿ.ಎಂ. ಹೆಗಡೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದರು. ಶತಮಾನಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ವಿದ್ಯಾರಣ್ಯ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಕಾಲೇಜು ಸೇರಿದಂತೆ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ಅವರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಕಾಂಡ ಘೋಷಣೆ:

ಧಾರವಾಡದ ಅಟ್ಟ ಎಂದೇ ಖಾತಿ ಪಡೆದ ಮನೋಹರ ಗ್ರಂಥಮಾಲೆ ಜತೆಗೆ ನಂಟು ಹೊಂದಿದ್ದ ಅವರು, ಜಿ.ಬಿ. ಜೋಶಿ, ಸಮೀರ ಜೋಶಿ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿ ಅವರ ಮಾತು, ಸಂವಾದ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತವಾಗಿದ್ದವು. 2020ರಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ಭೈರಪ್ಪ ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ಕಾದಂಬರಿ ''''''''ಉತ್ತರ ಕಾಂಡ''''''''ವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಕಾದಂಬರಿ ಬರೆಯುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ. ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಈಗ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ನನ್ನ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ, ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯವು ನನ್ನಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದೇ ಎಂದು ನನಗೆ ಖಚಿತವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು ಭೈರಪ್ಪ.

ದ.ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ನಂತರ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಈಗಿನ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಬರವಣಿಗೆಯ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿಷಾದಿಸಿದ್ದರು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸಹ ಸುಸಂಬದ್ಧ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿದ್ದರು.

ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಭೈರಪ್ಪ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ:

ಅವರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬರಹಗಾರ್ತಿ ವೀಣಾ ಶಾಂತೇಶ್ವರ್, ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಭೈರಪ್ಪ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನವ್ಯ ಮತ್ತು ಬಂಡಾಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು ಅವರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಟೀಕಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಅವರನ್ನು ಬರೆಯುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದರಿಂದ ತಡೆಯಲಿಲ್ಲ. ಯುವಕರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಓದುವ ಅಭ್ಯಾಸ ಬೆಳೆಸಿದವರು ಭೈರಪ್ಪ. ಅವರ ''''''''ವಂಶವೃಕ್ಷ'''''''' ಕಾದಂಬರಿ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿರುಗಾಳಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಭೈರಪ್ಪ ಅವರಿಗೆ ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಅರ್ಹವಾಗಿದ್ದ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ನೀಡದಿರುವುದು ಅನೇಕ ಸಾಹಿತ್ಯಾಸಕ್ತರಿಗೆ ಬೇಸರ ತಂದಿದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಬರಹಗಾರ್ತಿ ಹೇಮಾ ಪಟ್ಟಣಶೆಟ್ಟಿ ಅವರನ್ನು ಅತ್ಯುನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಶೋಧಕ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭೈರಪ್ಪ ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಸತ್ಯ ಆಧಾರಿತ ಬರವಣಿಗೆಯ ಬದ್ಧತೆಯು ಅವರನ್ನು ಅನೇಕ ಸಮಕಾಲೀನ ಬರಹಗಾರರಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿಸಿದೆ. ಭೈರಪ್ಪ ಅವರಿಗೆ, ಸಮಯವು ಅತ್ಯಂತ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ಶಿಸ್ತು, ಸಮಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆ ಆಧಾರಿತ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಹೊಸ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಏರಿಸಿದವು ಎಂದವರು ಹೇಳಿದರು.

ಹೃದಯಾಘಾತದ ಹಾಗಾಗಿದೆ..

ಭೈರಪ್ಪನವರ ಸಾವಿನ ಸುದ್ದಿ ಹೃದಯಘಾತವಾದ ಹಾಗಾಗಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ಜೊತೆಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಎಲ್ಲರೂ ಅವರ ಮಾತನ್ನು ತನ್ಮಯತೆಯಿಂದ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಒಮ್ಮೆ ಭೇಟಿಯಾಗಬಹುದೇ, ನಿನ್ನ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ ಕೇಳಬೇಕೆಂದರು. ಕಾದಂಬರಿಕಾರನ ಕುತೂಹಲ ಅವರಿಗಿತ್ತು. ನಾಲ್ಕಾರು ವರ್ಷ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಒಂದೊಂದು ಕಾದಂಬರಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಆಸೆ ಪಡಲೇ ಇಲ್ಲ. ಒಂದೊಂದು ಕಾದಂಬರಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾದಂಬರಿ.

ಪ್ರೊ. ಮಾಲತಿ ಪಟ್ಟಣಶೆಟ್ಟಿ, ಹಿರಿಯ ಸಾಹಿತಿ, ಧಾರವಾಡಭೈರಪ್ಪನವರ ಸಾವು ಆಘಾತವಾಯಿತು. ಇಡೀ ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾದಂಬರಿಕಾರರು. ಗರಿಷ್ಠ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅನುವಾದಗೊಂಡ ಲೇಖಕರು. ಗಂಭೀರ ವಸ್ತುವಿಟ್ಟು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಸರಳ ನಿರೂಪಣೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಓದುಗ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಆಕರ್ಷಿತರಾಗಿದ್ದರು. ನಾನು ಸತ್ಯವನ್ನೇ ಹೇಳುವುದು ಅನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಲೋಕ ಸೌಹಾರ್ದದಿಂದ ಅವರನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ಮನ್ನಣೆ ಸಿಗದೇ ಹೋದವು.

ರಾಘವೇಂದ್ರ ಪಾಟೀಲ, ಹಿರಿಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಧಾರವಾಡ