ದಾವಣಗೆರೆಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಶಿಲ್ಪಿ ಶಾಮನೂರು

ಬಿ.ಇ.ರಂಗಸ್ವಾಮಿ, ಮಾಜಿ ರಿಜಿಸ್ಟ್ರಾರ್ ವಿಟಿಯು ಮತ್ತು ಪ್ರೊಫೆಸರ್ @BIET

ಡಾ.ಶಾಮನೂರು ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ರಾಜ್ಯ ರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿ ಸರಳ ಸಜ್ಜನ, ಸಾತ್ವಿಕ ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ಅಚ್ಚಳಿಯದ ಮುದ್ರೆ ಒತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ದೇಶದ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಶಾಸಕರ ಪೈಕಿ ಅತ್ಯಂತ ಹಿರಿಯರು ಎನ್ನುವುದು ವಿಶೇಷ. ಡಾ.ಶಾಮನೂರು ಅವರು 2025ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 14 ರಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ 94ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಲಿಂಗೈಕ್ಯರಾದರು. 1931ರ ಜೂನ್ 16 ರಂದು ಜನಿಸಿದ ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ರಾಜಕೀಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ವ್ಯವಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿ ಸುಮಾರು 6 ದಶಕಗಳಿಗೂ ಅಧಿಕ ಕಾಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸರ್ವಸ್ವವನ್ನೇ ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದರು.

ರಾಜ್ಯ ವೀರಶೈವ ಮಹಾಸಭಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ಅವರು, ಅದರ ರಾಜ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸತತ ೧೩ ವರ್ಷ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ವೀರಶೈವ ಲಿಂಗಾಯತ ಸಮಾಜವನ್ನು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಧ್ವನಿಯಾಗಿಸಿರುವುದು ದಾಖಲೆ. ದಾವಣಗೆರೆ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ ಸದಸ್ಯರಾಗುವ ಮೂಲಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಅವರು, ದಾವಣಗೆರೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿ 6 ಬಾರಿ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಹಾಗೆಯೇ ಒಂದು ಬಾರಿ ಸಂಸದರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿ ದಾವಣಗೆರೆ ರಾಜಕಾರಣದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮದೇ ಹಿಡಿತ ಹೊಂದಿದ್ದರು.

Related Articles

ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ತಂದವರು

ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮಿತಿಯ ಖಜಾಂಚಿಯಾಗಿ, ಅಖಿಲ ಭಾರತ ವೀರಶೈವ-ಲಿಂಗಾಯತ ಮಹಾಸಭಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಬಾಪೂಜಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಘದ ಮೂಲಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಿರ್ಮಾತೃತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳು ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕತ್ವ, ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದು, ದಾವಣಗೆರೆಯನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿವೆ.

ಶಾಮನೂರು ಅವರು ಕೇವಲ ರಾಜಕಾರಣಿ ಅಥವಾ ಆಡಳಿತಗಾರರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೂಲಕ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾತೃ ಆಗಿದ್ದರು. ಉನ್ನತ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಶಿಕ್ಷಣದ ಪ್ರವೇಶವು ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ಕನಸು ಕಂಡರು. ದೂರದೃಷ್ಟಿಯಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದದ್ದು ಒಂದು ಚಳವಳಿಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆ ಚಳವಳಿಯು ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶದ ಚಿತ್ರಣವನ್ನೇ ಮರುರೂಪಿಸಿತು.

ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೇ ಶಿಕ್ಷಣ

ಶಾಮನೂರು ಅವರ ದಣಿವರಿಯದ ಪ್ರಯತ್ನ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವದಿಂದಾಗಿ ಬಾಪೂಜಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಘವು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವೈದ್ಯಕೀಯ, ದಂತ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ನರ್ಸಿಂಗ್, ಔಷಧಾಲಯ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಕಲೆ, ವಿಜ್ಞಾನ, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಕರ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಲಿಕೆಯ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ಸಾವಿರಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು-ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ, ಮೊದಲ ತಲೆಮಾರಿನ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ದುರ್ಬಲ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದ ಬಂದವರು ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅವಕಾಶ, ಘನತೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಶಾಮನೂರು ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರಿಂದಾಗಿ, ಶಿಕ್ಷಣ ಅರಸಿ ದೂರದ ನಗರಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣವು ಅವರ ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೇ ಬಂದಿತು. ದಾವಣಗೆರೆ ಕರ್ನಾಟಕದಿಂದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಕಲಿಯುವವರಿಗೆ ಅಯಸ್ಕಾಂತವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾಶಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿತು.

ಶಿಕ್ಷಣವು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಶಾಮನೂರು ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿಶ್ವದರ್ಜೆಯ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಕೈಗೆಟುಕುವ ದರದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿದರು. ಅವರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕಲಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಸೇವಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಾದವು.

ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ರೇಖೆಗಳ ಮೀರಿ ಗೌರವ:

ಅನುಭವಿ ಶಾಸಕರಾಗಿ, ಸಂಸದರಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಚಿವರಾಗಿ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನಾಯಕರಾಗಿ ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ರಾಜಕೀಯ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಎಂದಿಗೂ ಬಳಸಲಿಲ್ಲ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ ಬಳಸಿದರು. ರಸ್ತೆಗಳು, ಸಾರಿಗೆ, ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಮುಂತಾದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅವರು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಅವರು ಪಕ್ಷ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕಿಂತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದರು, ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ರೇಖೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಗೌರವವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ಇದಲ್ಲದೇ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಉತ್ತಮ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರ ಪಾಲಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣವು ಪವಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು, ರಾಜಕೀಯ, ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಸ್ಥಾನಮಾನಕ್ಕಿಂತ ಮಿಗಿಲಿತ್ತು. ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಗೋಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಅವರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಉದ್ಯೋಗ, ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಲನಶೀಲತೆಯ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳಾದವು.

ಸಮುದಾಯ ಸಂಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ನಾಯಕತ್ವವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯ, ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಭ್ರಾತೃತ್ವವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು. ಅವರ ಆಳವಾದ ಸಹಾನುಭೂತಿ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿಗಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಗೌರವಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿಸುವ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ ಅವರು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಕ್ರಮಗಳತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಾಲದ ನಂತರವೂ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.

ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ ಅಲ್ಲ, ಭವಿಷ್ಯ

ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ಮಾಡಿರುವ ಕೆಲಸಗಳಿಂದಾಗಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಶಿಕ್ಷಕರು, ವೈದ್ಯರು, ಎಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳು, ಆಡಳಿತಗಾರರು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ತಾವು ದಾವಣಗೆರೆಯವರು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಾಗಿದೆ. ಕೃಷಿ ಆಧಾರಿತ ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾತ್ರವು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ನೆಲೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸಿದೆ. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ಶಿಸ್ತು, ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಗತ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಅವರು ಕೇವಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಿಲ್ಲ; ಅವರು ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.

ಇಂದು, ನಾವು ಅವರನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಅವರ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಗೆ ವಯಸ್ಸಾಗಿರಬಹುದು. ಆದರೆ, ಆಲೋಚನೆಗಳು ಉಳಿಯುತ್ತವೆಂದು ನಾವು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಅವರ ಪರಂಪರೆಯು ಪ್ರತಿ ತರಗತಿ, ಪ್ರತಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ವಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ನಾವು ಅವರ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಕೇವಲ ಪದಗಳಿಂದ ಗೌರವಿಸದೇ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ, ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನಾತ್ಮಕವಾಗಿಸುವ ಅವರ ಧ್ಯೇಯವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಮರಿಸೋಣ.

ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವದಿಂದಾಗಿ ಅಪ್ಪಾಜೀ ಎಂದೇ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಶಾಮನೂರು ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುತ್ರ ಎಸ್.ಎಸ್.ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಮತ್ತು ಅವರ ಸೊಸೆ ಡಾ.ಪ್ರಭಾ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಸೇರಿದಂತೆ ಮೂವರು ಪುತ್ರರು ಮತ್ತು ನಾಲ್ವರು ಪುತ್ರಿಯರನ್ನು ಅಗಲಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಶಾಶ್ವತ ಶಾಂತಿ ಸಿಗಲಿ. ಶಾಮನೂರು ಶಿವಶಂಕರಪ್ಪ ಅವರು ದಾವಣಗೆರೆಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಶಿಲ್ಪಿಯಾಗಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಸ್ಮೃತಿಪಟಲದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತಾರೆ.