ಆರ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಗೆ ‘ಜನಧನ್’ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ - ಭಾರತ 5ನೇ ಬೃಹತ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಾಗುವಲ್ಲಿ ಮೋದಿ ಕನಸಿನ ಯೋಜನೆ ಪಾತ್ರವೂ ದೊಡ್ಡದು

ಇಂದು ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಜನಧನ್‌ ಶೂನ್ಯ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಖಾತೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಯುರೋಪಿನ ಅಷ್ಟೂ ದೇಶಗಳ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಅದರ ಪೈಕಿ ಶೇ.57ರಷ್ಟು ಖಾತೆಗಳು ಮಹಿಳೆಯರದು. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಯೋಜನೆ ಇಂದು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣದ ಮೆಟ್ಟಿಲಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರನ್ನು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗೀದಾರರನ್ನಾಗಿ ಜನಧನ ಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದೆ.

-----

- ಪ್ರಲ್ಹಾದ ಜೋಶಿ

ಕೇಂದ್ರ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣೆ ಹಾಗೂ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರ, ಹೊಸ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಚಿವ

2014ರಲ್ಲಿ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಚುನಾವಣಾ ವಿಜಯದ ನಂತರ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಘೋಷಿಸಿದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಜನಧನ ಯೋಜನೆ, ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಊಹೆಗೂ ಮೀರಿದ್ದು.

ಆಗಸ್ಟ್ 28, 2014ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ಈ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಯೋಜನೆಗೆ ಈಗ 10 ವರ್ಷಗಳು ಸಂದಿವೆ. ಕಳೆದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ದೇಶ ಜಾಗತಿಕ ಐದನೇ ಪ್ರಬಲ ಆರ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಈ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಹಲವಾರು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಶಃ ಜನರನ್ನು ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಬೆಸೆಯುವ ಹಾಗೂ ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿ ಹಾಗೂ ಸರ್ವಸ್ಪರ್ಶಿ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಜನಧನ ಯೋಜನೆ ಎದ್ದು ಕಾಣುವ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಆಧಾರ ಸ್ತಂಭವಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ಬೃಹತ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ದೇಶದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಜಾಲದ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ತಂದು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ವಾರಸುದಾರರನ್ನಾಗಿಸುವುದೇ ಈ ಜನಧನ ಯೋಜನೆಯ ಹಿಂದಿರುವ ಮೋದಿಯವರ ಮೂಲ ಕಲ್ಪನೆ ಹಾಗೂ ಕನಸಾಗಿತ್ತು. ಅಂತೆಯೇ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸೇವೆಗೆ ಒಳಪಡದ ಬಡಜನರನ್ನು ಸೇವೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿ ಹಣಕಾಸಿನ ಅಭದ್ರತೆಯಲ್ಲಿರುವವರಿಗೆ ಭದ್ರತೆ ಒದಗಿಸುವುದೇ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಮೋದಿಯವರು ಹೇಳುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ನಾಂದಿಯಾಗಬಲ್ಲ ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಅದರ ಲಾಭ ತಳಮಟ್ಟದ ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಬೇಕೆಂದರೆ ಅದೊಂದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚಳವಳಿ ರೂಪ ಪಡೆದಾಗ ಮಾತ್ರವೆಂಬುದು ಜನಧನ್ ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಶಃ ನಿಜವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಈ ಯೋಜನೆ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದು ಬೃಹತ್ ಹಣಕಾಸಿನ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಸಾಧಿಸಿದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ.

ದಾಖಲೆಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳು

2024ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ವರೆಗೆ ಒಟ್ಟು 53 ಕೋಟಿ ಜನಧನ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳ ನೋಂದಣಿಯಾಗಿರುವುದು ಈ ಯೋಜನೆಯ ವಿರಾಟ್‌ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಯುರೋಪ್‌ನ ಅಷ್ಟೂ ದೇಶಗಳ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು. ಈ ಖಾತೆಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ಠೇವಣಿ 2.31 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರು.ಗಳಿಗೂ ಮೀರಿದೆ. ಕೇವಲ ಜನಧನ ಖಾತೆಗಳ ಗಾತ್ರವೊಂದನ್ನೇ ನೋಡಿ ಬೀಗುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದು ಹೇಗೆ ಕಳೆದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಮೋದಿ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ದೈತ್ಯ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಎಳೆಯುವ ಯಂತ್ರವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಕೂಡ ಅಷ್ಟೇ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಒಟ್ಟು ಫಲಾನುಭವಿಗಳಲ್ಲಿ 57% ಜನರು ಮಹಿಳೆಯರು. ಅಂದರೆ 30 ಕೋಟಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಖಾತೆ ತೆರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಫಲಾನುಭವಿಗಳು ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಾಗೂ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದವರು. ಈ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ಮೊದಲ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯೊಂದರಲ್ಲೇ 17.9 ಕೋಟಿ ಹೊಸ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಒಟ್ಟು 53.31 ಕೋಟಿ ಹೊಸ ಜನಧನ ಖಾತೆಗಳು ತೆರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.

ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ವೇಗ

ಜನಧನ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಹಿಳೆಯರೇ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಅವರಲ್ಲಿ ಸಹಜವಾಗಿರುವ ಉಳಿತಾಯದ ಕಲ್ಪನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಲ ಬಂದಿರುವುದು ನಿರ್ವಿವಾದ. ಇದರಿಂದ ದೇಶದ ಪ್ರತಿ ಮಹಿಳೆಯು ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ಬಲ ಹೊಂದಿದ್ದು, ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನದೂ ಪಾತ್ರವಿದೆ ಎಂಬ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಭಾವನೆಗೆ ಕಾರಣವೂ ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಣೀತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯತ್ತ ಇರುವ ಮಹತ್ವದ ಮೆಟ್ಟಿಲಾಗಿದೆ. ಅದ್ದರಿಂದ 2015ರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಗರಿಷ್ಠ ಉಪಯೋಗ ಬಡವರಿಗಾಗಿ ಆದಾಗ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರ್ಥವೆಂದಿದ್ದು.

ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಪಾವತಿಯಲ್ಲಿ ಜನಧನ್‌

2014ರಲ್ಲಿ 25.59 ಕೋಟಿ ಇದ್ದ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬಳಕೆದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 95.40 ಕೋಟಿಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 30 ಕೋಟಿಯಷ್ಟು ಜನಧನ ಮಹಿಳೆ ಖಾತೆದಾರರು (ಇದು ರಷ್ಯಾ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಎರಡು ಪಟ್ಟು). ಸ್ವತಃ ಅವರೇ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವ್ಯವಹಾರಗಳು 2018ರಲ್ಲಿ 53%ರಿಂದ 2019-20ರಲ್ಲಿ 79%ಗೆ ಏರಿರುವುದು ಅವರಿಗೆ ದೊರೆತ ಸಬಲೀಕರಣದ ಮಹತ್ವದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿಯೂ ಕೋವಿಡ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್ ಫೋಷಿಸಿದ ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿಯೇ 20 ಕೋಟಿ ಮಹಿಳಾ ಖಾತೆದಾರರಿಗೆ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು 500 ರು. ಹಣ ಸಂದಾಯವಾಗಿದೆ. ಒಟ್ಟು ನೀಡಲಾದ 44.4 ಕೋಟಿ ಮುದ್ರಾ ಸಾಲಗಳಲ್ಲಿ 30.6 ಕೋಟಿ ಸಾಲಗಳ ಭಾಗ ಮಹಿಳೆಯರದೇ ಆಗಿದೆ. ಇದು ಒಟ್ಟು ಮಂಜೂರಾದ ಸಾಲಗಳ 69% ರಷ್ಟಾಗಿರುವುದು ಜನಧನ ಯೋಜನೆಯ ಧನಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ. ಒಂದು ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ (ಎಸ್.ಬಿ.ಐ ವರದಿ) ಜನಧನ್ ಯೋಜನೆಯ ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾಗೂ ನೈತಿಕ ಪರಿಣಾಮವೆಂದರೆ ಅಪರಾಧಗಳ ಗಣನೀಯ ಇಳಿಕೆ ಹಾಗೂ ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಮತ್ತು ತಂಬಾಕು ಸೇವನೆಯ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಇಳಿಕೆ ಎಂಬುದು. ಅಲ್ಲದೆ ಜನಧನ ಯೋಜನೆಯ ವಿತ್ತೀಯ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಚಲನಶೀಲತೆ ಸುಮಾರು 25 ಕೋಟಿ ಬಡ ಹಾಗೂ ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗದ ಜನರನ್ನು 2014ರಿಂದ 2023ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಹುಮುಖಿ ಬಡತನದಿಂದ ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತಿವೆ.

ನೇರ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಸಾಧನ

2014ರಲ್ಲಿ ಮೋದಿಯವರು ಜನಧನ ಯೋಜನೆ ಘೋಷಿಸಿದಾಗ ಕೇವಲ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ತೆರೆಯುವುದರಿಂದ ಏನು ಲಾಭ ಎಂದು ಮೂಗು ಮುರಿದವರೇ ಹೆಚ್ಚು. ಅಲ್ಲದೇ ಇಷ್ಟೊಂದು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೂನ್ಯ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಅಕೌಂಟ್‌ಗಳ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚ ಕೊಡುವವರಾರು ಮುಂತಾಗಿ ವಿರೋಧಿಗಳು ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಆಗಲೇ ಸರ್ಕಾರ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸರ್ಕಾರವೇ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದೆಯೆಂಬ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಕೂಡಾ ನೀಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಂದು ಈ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳ ಒಟ್ಟು ಠೇವಣಿಯೇ ಸುಮಾರು 2.31 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗೆ ಮೀರಿದ್ದು, ಈಗ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಇಲ್ಲ. ಆಗ ಈ ಜನಧನ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದ ಕರ್ನಾಟಕ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಸರ್ಕಾರ, ಈಗ ಅಕ್ಕಿ ನೀಡುವ ಬದಲು ಅದರ ದರವನ್ನು ಡಿಬಿಟಿ ಮೂಲಕ ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಯಾವ ಖಾತೆಗಳ ಮೂಲಕ ಎಂಬುದನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತಿಳಿಯುವುದು ಸೂಕ್ತ. ಆದರೆ ಈ ಜನಧನ ಯೋಜನೆ ಹೇಗೆ ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಸರ್ವತೋಮುಖ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ, ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣ ಹಾಗೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನೇರ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಾಲ ಆಧಾರಿತ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಾಧನೆಗೆ ಯಂತ್ರವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಬಲ್ಲದೆಂಬುದನ್ನು ಮೋದಿಯವರು ಮೊದಲೇ ಅರಿತಿದ್ದರು.

ಭಾರತದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪರಿವರ್ತನೆ ಕೇವಲ ಹಣ ಪಾವತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕೃತಿಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಾಗಿರದೆ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಹೇಗೆ ವಿವಿಧ ಯೋಜನೆಗಳ ಫಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಶೋಷಣೆ ಕೂಡ ದೂರವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ. ಜನಧನ ಆಧಾರಿತ ಈ ಅದ್ಭುತ ಪರಿವರ್ತನೆ ಅಥವಾ ಸಾಧನೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ 47 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆಗುವುದನ್ನು ಹೇಗೆ ಕೇವಲ ಆರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸಾಧಿಸಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕಿನ 2023 ಜಿ-20 ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪರಿವರ್ತನೆ ಭಾರತದ 10 ವರ್ಷಗಳ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹೃದಯವೇ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ''ಆಧಾರ'' ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಥಮ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ನಂದನ ನಿಲೇಕಣಿಯವರು ಹೇಳಿದ್ದರಲ್ಲಿ ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೆ ಇಲ್ಲ.

ಇದಲ್ಲದೆ ಜನಧನ ಯೋಜನೆಯ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಷತೆ ಇದು ಜನರ ಹಾಗೂ ಸರ್ಕಾರದ ನಡುವಿನ ಕಂದಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಕೇಂದ್ರಿತ ಆರ್ಥಿಕ ಮುನ್ನಡೆಗೆ ಆಧಾರಶಿಲೆಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನವಿರಲಿ, ಪ್ರಧಾನಿ ಕಿಸಾನ್ ಸಮ್ಮಾನ್, ನರೇಗಾದ ಏರಿಕೆಯಾದ ಸಂಭಾವನೆ, ಜೀವವಿಮೆ ಹಾಗೂ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಮೆ ಹೀಗೆ ಹತ್ತು ಹಲವಾರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲ್ಯಾಣ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ಯೋಜನೆಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ತಳಸ್ಪರ್ಶಿಯಾಗಿ ಜನರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಕಾಟವಿಲ್ಲದೆ ತಲುಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಜನಧನ ಪಾತ್ರ ಅಗಾಧವಾಗಿದೆ.

ಸರ್ಕಾರದ ಯೋಜನೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ

ಸರ್ಕಾರದ ನೇರ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ (ಡಿಬಿಟಿ) ಹಾಗೂ ಇತರ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ಸೇವಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಪರಿವರ್ತನೆ ತಂದಿದೆ. ಖೊಟ್ಟಿ ಹಾಗೂ ಡುಪ್ಲಿಕೇಟ್ ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ನಿರ್ಮೂಲನೆಯಿಂದ ಸೋರಿಕೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಡಿಬಿಟಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅರ್ಹ ಹಾಗೂ ಯೋಗ್ಯ ಫಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದ 53 ಇಲಾಖೆಗಳ ಉಜ್ವಲ ಗ್ಯಾಸ್ ಯೋಜನೆ, ಬೆಳೆವಿಮಾ ಹಣ, ಕಿಸಾನ್ ಸಮ್ಮಾನ್ ಹಣ, ನರೇಗಾ, ವಿವಿಧ ಜೀವವಿಮಾ ಹಣ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ವೇತನ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಹಲವಾರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ಯೋಜನೆ ಪಿಂಚಣಿ ಹಣ ಸೇರಿದಂತೆ ದೇಶವ್ಯಾಪಿ 316 ಯೋಜನೆಗಳ ಲಾಭ ತಲುಪುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಆಧಾರವಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ. ಇದರ ಹಿಂದಿರುವುದು ಜನಧನ ಯೋಜನೆಯ ಬಲ.

ಹೀಗೆ 2014ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಗೊಂಡು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಂಕಲ್ಪಿತ ಮಿಷನ್ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಜನಧನ ಯೋಜನೆ ಮುನ್ನಡೆದಿದೆ. ಈ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಯತ್ತ ಹಾಕಿದ ದಾಪುಗಾಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿ ಮೋದಿ ಅವರ ಕಲ್ಪನೆಯ ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತ, ಒಂದೇ ಭಾರತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾರತ ಸಾಧನೆಗೆ ತನ್ನದೇ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನೂ ನೀಡಿದ ಅಪರೂಪದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಜಾಗತಿಕ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲರ ಹೆಮ್ಮೆ.